Kierowca zawodowy – kim jest i jak nim zostać?

Kim jest kierowca zawodowy?

Kierowca zawodowy to osoba, która za swoją główną działalność zawodową ma prowadzenie różnego rodzaju pojazdów, w tym samochodów ciężarowych, autobusów, czy innych pojazdów specjalistycznych. Jego praca polega na bezpiecznym i efektywnym przewożeniu osób lub towarów z jednego miejsca na drugie. Aby zostać kierowcą zawodowym, wymagane jest posiadanie odpowiednich kwalifikacji, licencji oraz przeszkoleń w zakresie przepisów ruchu drogowego i technik kierowania pojazdem.

Praca kierowcy zawodowego wymaga nie tylko doskonałej znajomości przepisów ruchu drogowego i wysokich umiejętności manewrowania pojazdem, ale także zdolności do radzenia sobie ze stresem, dobrej organizacji pracy oraz odpowiedzialności za powierzony ładunek i pasażerów. W tym artykule przyjrzymy się bliżej, kim jest kierowca zawodowy, jakie wyzwania stoją przed nim na co dzień oraz jakie są rodzaje tej dynamicznej i wymagającej profesji.

Jakie są rodzaje kierowców zawodowych?

Na przestrzeni lat, zawód kierowcy ewoluował, rozszerzając się o nowe specjalizacje i odpowiedzialności, co skutkowało pojawieniem się różnorodnych typów kierowców zawodowych. Każdy z nich odgrywa unikalną rolę w ekosystemie transportowym, dostosowując swoje umiejętności i wiedzę do specyficznych wymagań i wyzwań związanych z prowadzeniem określonych pojazdów oraz rodzajami przewożonych ładunków czy pasażerów. Najbardziej znane i najbardziej popularne stanowiska, to:

• kierowca samochodu osobowego – (zgodnie z kodem zawodu 832203) wykonuje zawód polegający na prowadzeniu pojazdów typowo osobowych oraz innych lekkich pojazdów (z wyjątkiem autobusów i motocykli), których maksymalna masa całkowita nie przekracza 3,5 tony. Do jego uprawnień należy również kierowanie pojazdami wyposażonymi w lekką przyczepę. Głównym obowiązkiem kierowcy w tej kategorii jest transport osób lub towarów, przy czym szczególną uwagę należy zwrócić na bezpieczeństwo przewożonych osób i ładunków. Kierowca samochodu osobowego ma także za zadanie regularną kontrolę stanu technicznego pojazdu, jego obsługę, konserwację oraz naprawę drobnych usterek, aby zapewnić sprawne i bezpieczne funkcjonowanie pojazdu w ruchu drogowym,
• kierowca autobusu – (zgodnie z kodem zawodu 833101) pełni ważną funkcję w sektorze transportowym, prowadząc pojazdy zaprojektowane do przewozu więcej niż dziesięciu pasażerów, czyli autobusy, zarówno te z przyczepami, jak i bez. Zajmuje się obsługą tras o różnym zasięgu – od miejskich i podmiejskich po długodystansowe trasy krajowe i międzynarodowe. Jego obowiązki nie ograniczają się wyłącznie do prowadzenia pojazdu, ale obejmują także troskę o dobrostan i bezpieczeństwo pasażerów, zapewnienie im komfortowych warunków podróży oraz wykonywanie podstawowych czynności serwisowych i naprawczych autobusu. Kierowca autobusu jest więc nie tylko odpowiedzialny za sterowanie pojazdem, ale również za jego utrzymanie w dobrym stanie technicznym i zapewnienie wysokiej jakości usług transportowych,
• kierowca samochodu dostawczego – (zgodnie z kodem zawodu 832202) jest profesjonalistą odpowiedzialnym za obsługę lekkich pojazdów transportowych, których maksymalna dozwolona masa nie przekracza 3,5 tony. Ma również uprawnienia do kierowania pojazdem połączonym z przyczepą, pod warunkiem, że łączna dopuszczalna masa takiego zestawu nie przewyższa 4250 kg. Głównym celem pracy kierowcy samochodu dostawczego jest przewożenie towarów z jednego miejsca do drugiego, zawsze z należytą uwagą na przestrzeganie norm bezpieczeństwa. To zadanie wymaga nie tylko umiejętności prowadzenia pojazdu, ale także odpowiedzialności za zabezpieczenie ładunku oraz za jego dostarczenie w nienaruszonym stanie do miejsca przeznaczenia
• kierowca samochodu ciężarowego – (zgodnie z kodem zawodu 833203) jest specjalistą w dziedzinie transportu, odpowiedzialnym za prowadzenie pojazdów o masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony, z wyłączeniem autobusów. Może on kierować zarówno samochodami ciężarowymi bez przyczep, jak i z nimi, które są używane w celu świadczenia usług transportu drogowego. Jego zadaniem jest przewóz różnorodnych ładunków, niezależnie od tego, czy trasy są krajowe, czy międzynarodowe. Kierowca ten nie tylko prowadzi pojazd, ale również zajmuje się jego bieżącą obsługą techniczną, konserwacją i drobnymi naprawami. Ponadto, odpowiada za odpowiednie zabezpieczenie przewożonych towarów oraz za przestrzeganie ustalonego harmonogramu dostaw, co jest kluczowe dla płynności i efektywności procesów logistycznych,
• kierowca mechanik – (zgodnie z kodem zawodu 832201) to profesjonalista, którego zadaniem jest nie tylko prowadzenie pojazdów zgodnie z posiadaniem odpowiedniego prawa jazdy, ale także zapewnienie ich ciągłej sprawności technicznej. Jego obowiązki rozciągają się na transportowanie osób lub ładunków, a równocześnie na wykonywanie działań konserwacyjnych i naprawczych. To oznacza, że kierowca mechanik nie tylko musi wykazywać się umiejętnościami w zakresie prowadzenia pojazdów, ale także posiadać wiedzę i zdolności mechaniczne umożliwiające diagnozowanie, utrzymanie oraz naprawę auta, aby zapewnić jego bezawaryjne funkcjonowanie i bezpieczeństwo użytkowania.

Czas pracy kierowców zawodowych

Czas pracy kierowcy zawodowego w Polsce regulowany jest przez prawo krajowe oraz przepisy Unii Europejskiej, zwłaszcza Rozporządzenie (WE) nr 561/2006 dotyczące harmonizacji niektórych przepisów socjalnych w zakresie transportu drogowego. Oto kluczowe zasady dotyczące czasu pracy kierowców zawodowych:

1. Dzienne godziny pracy
   Czas pracy kierowcy, włączając jazdę i inne prace (np. załadunek, rozładunek), nie może przekroczyć 9 godzin dziennie, z możliwością wydłużenia do 10 godzin nie więcej niż dwa razy w tygodniu.
2. Tygodniowy limit pracy
   Tygodniowy czas pracy nie może przekraczać 56 godzin i, co ważne, łączna suma godzin pracy w ciągu dwóch kolejnych tygodni nie może przekroczyć 90 godzin.
3. Przerwy
   Kierowcy muszą robić przerwy po 4,5 godziny jazdy. Przerwa powinna trwać co najmniej 45 minut, chyba że jest podzielona na dwie przerwy: pierwsza co najmniej 15 minut, a druga co najmniej 30 minut.
4. Dzienne odpoczynki
   Kierowca musi mieć co najmniej 11 godzin odpoczynku w ciągu każdej doby, z możliwością skrócenia do 9 godzin nie więcej niż trzy razy między tygodniowymi okresami odpoczynku.
5. Tygodniowy odpoczynek
   Regularny tygodniowy odpoczynek powinien trwać co najmniej 45 godzin. Można go skrócić do minimum 24 godzin, ale tylko pod warunkiem, że każde skrócenie jest kompensowane odpoczynkiem dołączonym do innego okresu odpoczynku, który musi być wykorzystany przed końcem trzeciego tygodnia po tygodniu, w którym wystąpiło skrócenie.
6. Rejestrowanie czasu pracy
   Kierowcy są zobowiązani do rejestrowania czasu pracy przy użyciu tachografu, urządzenia służącego do monitorowania czasu jazdy, prędkości oraz innych danych dotyczących jazdy.

Zarobki kierowców zawodowych

Zarobki kierowców zawodowych w Polsce mogą się znacznie różnić w zależności od wielu czynników, takich jak rodzaj pojazdu, którym kierują (np. ciężarówka, autobus, samochód dostawczy), rodzaj pracy (krajowa czy międzynarodowa), doświadczenie zawodowe, oraz od firmy, dla której pracują. Dodatkowo, zmieniają się one wraz z dynamiką rynku pracy, inflacją i innymi czynnikami ekonomicznymi.

Ogólnie, w ostatnich latach obserwuje się tendencję wzrostową w zarobkach kierowców zawodowych w Polsce, głównie ze względu na rosnące zapotrzebowanie na transport oraz braki kadrowe w branży. Kierowcy mogą również liczyć na różnego rodzaju dodatki, np. za jazdy międzynarodowe, premie za bezpieczną jazdę, czy diety za czas spędzony poza miejscem zamieszkania.

Zarobki mogą wahać się od około 3000 do 5000 złotych netto miesięcznie dla kierowców pracujących na terenie Polski. Dla kierowców realizujących trasy międzynarodowe, zarobki są zazwyczaj wyższe i mogą osiągać od około 6000 do 10 000 złotych netto miesięcznie lub więcej, w zależności od powyższych czynników.

Kto nie powinien zostać kierowcą zawodowym?

Zawód kierowcy wymaga dobrego stanu zdrowia, ze względu na jego fizyczne wyzwania. Główne ograniczenia, które uniemożliwiają pracę na tym stanowisku, dotyczą problemów z widzeniem i słuchem, a także zaburzeń funkcjonowania układu oddechowego i nerwowego. Ponadto, osoby doświadczające poważnych problemów z utrzymaniem równowagi czy mające znaczne trudności z ruchowością, szczególnie w obrębie rąk, nie mogą pracować jako kierowcy. Decyzję o zdolności do pracy w tym zawodzie wydaje lekarz po dokładnym badaniu kandydata.