Kierowcy seniorzy mogą spodziewać się przemian w regulacjach związanych z prawem jazdy. Planuje się przeprowadzenie dodatkowych badań, których celem jest ocena umiejętności prowadzenia pojazdów przez kierowców w podeszłym wieku. To działanie wynika z inicjatywy Komisji Europejskiej, która zamierza wprowadzić nowe przepisy mające na celu zwiększenie bezpieczeństwa na drogach. Badania przeprowadzane u starszych kierowców mają zostać wkrótce poddane surowszym standardom.
Kierowcy powyżej 80. roku życia – jakich zmian można się spodziewać?
Zgodnie z unijnymi założeniami w przygotowywanym projekcie, osoby prowadzące pojazdy po ukończeniu nie tylko 80. roku życia, ale nawet 70. roku życia, będą zobowiązane do regularnego udowadniania swojej zdolności do prowadzenia pojazdów mechanicznych. Jest to jednak wyłącznie jedna z przewidywanych zmian, które mogą dotknąć starszych kierowców. Istnieje również możliwość, że będą oni musieli przechodzić egzamin na prawo jazdy kategorii B co pięć lat, co stanowi kontrast wobec dotychczasowej praktyki przyznawania tego uprawnienia na zawsze, z ważnością dokumentu na 15 lat.
Należy wiedzieć, że mogą zdarzyć się sytuacje, podczas których władze mogą uznać, że dany kierowca nie powinien już prowadzić pojazdu. Wpływ na taką decyzję mogą mieć różne uwarunkowania, w tym np. stan zdrowia, który zazwyczaj ulega, w jakimś stopniu, pogorszeniu w miarę postępującego wieku. Dlatego planowane jest wprowadzenie obowiązkowych badań dla kierowców po ukończeniu 70. lat, chociaż mówi się nawet, że dodatkowe badania będą dotyczyły osób, które skończą 60 lat. Mimo to, szczegóły tych zmian nie są jeszcze dokładnie określone, co sprawia, że ważne jest dokładne śledzenie postępów i ewentualnych doprecyzowań odnośnie do tego projektu.
Czy osobie starszej można „odebrać” uprawnienia do kierowania pojazdami?
Nie – chyba, że są ku temu jakiekolwiek poparte prawem przesłanki. Jednakże, jednym z potencjalnych rozwiązań mających na celu odebranie prawa jazdy starszej osobie jest złożenie wniosku do odpowiedniego organu, czyli starosty, w celu przeprowadzenia badań lekarskich mających potwierdzić, czy dana osoba posiada zdolność do prowadzenia pojazdów, czy też występują przeciwwskazania zdrowotne.
Alternatywnie, istnieje możliwość złożenia wniosku, którego celem finalnie będzie przeprowadzenie badań (na kierowcy-seniorze) mających na celu ocenę zdolności do prowadzenia pojazdów oraz przeprowadzenie egzaminu sprawdzającego kwalifikacje kierowcy. Proces ten powinien być zrealizowany w terminie do 30 dni. Ważne jest, aby wniosek został starannie uzasadniony. Powinien odwoływać się do konkretnych okoliczności konkretnego przypadku. Podanie powinno zawierać argumentację dotyczącą potrzeby przeprowadzenia badań i oraz ponownego egzaminu, które pozwolą na obiektywną ocenę zdolności do bezpiecznego prowadzenia pojazdu przez osobę starszą.
Czy kierowca-senior będzie musiał powtórnie zdać egzamin na prawo jazdy?
Władze Unii Europejskiej planują wprowadzić zmiany w przepisach dotyczących uprawnień do prowadzenia pojazdów, które skoncentrują się głównie na kierowcach w starszym wieku. Osoby po 70. roku życia będą miały dwie opcje:
- poddanie się badaniom dotyczącym zdolności do prowadzenia pojazdów,
- zrezygnowanie z prawa jazdy.
W Polsce obecnie nie obowiązują żadne ograniczenia dotyczące starszych kierowców, jednak istnieje prawdopodobieństwo, że Unia Europejska wprowadzi ustawę, która od bieżącego roku może objąć również nasz kraj. Te planowane zmiany wynikają z inicjatywy Unii Europejskiej mającej na celu poprawę bezpieczeństwa na drogach. Analizy sugerują, że sposób prowadzenia pojazdów przez starsze osoby może być jednym z czynników prowadzących do wypadków drogowych. Niemieccy eksperci stwierdzili, bazując na analizach, że ryzyko wypadków wśród kierowców-seniorów jest porównywalne do grupy wiekowej 18-24 lat. Zgodnie z planami, od 2024 roku starsi kierowcy, już nawet od 65. roku życia, będą otrzymywali prawo do prowadzenia pojazdów wyłącznie na pięć lat. Po tym czasie konieczne będzie powtórzenie egzaminu, który zweryfikuje, czy dana osoba może bezpiecznie poruszać się pojazdem mechanicznym po drogach publicznych.
Jakie badania lekarskie będzie musiał przejść kierowca-senior?
Osoba, która posiada prawo jazdy, może być poddana badaniom lekarskim zgodnie z przepisami ustawy o kierujących pojazdami, jeśli istnieją uzasadnione i poważne obawy dotyczące jej stanu zdrowia. W ramach tego badania, lekarz uprawniony do przeprowadzenia oceny zdrowotnej osoby poddawanej badaniu, ma za zadanie określić, czy istnieją jakiekolwiek przeciwwskazania zdrowotne do prowadzenia pojazdów. Lekarz ma prawo zbadać:
- wzrok,
- słuch,
- układ ruchu,
- układ oddechowy,
- układ sercowo-naczyniowy,
- czynności nerek,
- cukrzycę,
- stan psychiczny,
- ewentualne występowanie bezdechu podczas snu,
- objawy wskazujące na uzależnienie od alkoholu,
- objawy wskazujące na uzależnienie od środków psychoaktywnych.
Dodatkowo lekarz ma prawo sprawdzić, czy osoba poddana badaniu stosuje produkty lecznicze, które wpływają na zdolność do kierowania pojazdami oraz występowanie jakichkolwiek innych zaburzeń stanu zdrowia, które mogą mieć wpływ na bezpieczną jazdę po drogach publicznych.
Seniorzy to rozsądniejsi kierowcy
Badanie wpływu procesu starzenia społeczeństwa na bezpieczeństwo ruchu drogowego jest obecnie przedmiotem analiz na całym świecie. Według raportu „Department for Transport: London”, który podsumowuje międzynarodowe obserwacje dotyczące starszych kierowców, wyniki wskazują na istnienie pewnych kluczowych czynników związanych z przypadłościami seniorów, które mogą przyczynić się do zaistnienia wypadków drogowych. Są to między innymi:
- nieprawidłowa ocena odległości,
- wydłużony czas reakcji oraz trudności w wykonywaniu manewrów,
- problemy z koordynacją,
- zmniejszona zdolność do podziału uwagi,
- ograniczone pole widzenia.
Według badaczy, fizyczne ograniczenia związane z wiekiem nie mają znaczącego wpływu na bezpieczeństwo na drogach. Starsi kierowcy rekompensują te ograniczenia poprzez dostosowanie swojego zachowania, takie jak obniżanie prędkości, korzystanie z pasów bezpieczeństwa, unikanie spożywania alkoholu, ograniczanie podróży nocnych oraz wybieranie sprawdzonych tras.
